Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2016
"Ένας λαός που χάνει τα έθιμά του, χάνει μεγάλο μέρος από την ψυχή του", λέει ο Γιώργος Σεφέρης. Αυτό το κομμάτι της ψυχής αναζητήσαμε στο Μουσείο Μπενάκη, το πρωί της Δευτέρας 15 Φεβρουαρίου 2016. Βαδίσαμε στα χνάρια της παράδοσής μας, ψηλαφίσαμε εμπειρίες και βιώματα που ύφανε ο αργαλειός του χρόνου με τα στημόνια του τόπου. Όλα αυτά με τη βοήθεια της νεοελληνικής συλλογής του Μουσείου Μπενάκη και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Βλέπω, αγγίζω, αισθάνομαι τη ζωή και την τέχνη", που σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από τις κυρίες Μαρία Ζαμενοπούλου και Μαρία Καρβουνάκη.
Είναι η δεύτερη χρονιά που παρακολουθούμε το πρόγραμμα και μάλιστα με τους ίδιους μαθητές. Μπορεί ο τίτλος να παραμένει ο ίδιος αλλά το αντικείμενο ήταν τελείως διαφορετικό. Με τη συνεργασία των εμψυχωτριών του προγράμματος, το πρόγραμμα φέτος "προσαρμόστηκε στα μέτρα μας". Έτσι συνδέθηκε με το πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων που υλοποιείται φέτος στο σχολείο με τίτλο "Στον τροχό της επικοινωνίας, παίζω με φράσεις και κανόνες συμπεριφοράς", μέσω του οποίου μαθαίνουμε φράσεις και συμπεριφορές που εφαρμόζουμε σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Μια τέτοια εκδήλωση είναι και ο γάμος.
Αφού είδαμε το σπερβέρι (το ροδίτικο παραπέτασμα που κρέμεται από το ταβάνι και περιβάλλει το νυφικό κρεβάτι) και υφαντά που συνδέονται με την προίκα της νύφης, καθίσαμε σε κύκλο μπροστά στον Κοζανίτικο οντά του Μουσείου και ... ξεκίνησε το πανηγύρι του γάμου. Γιατί ο γάμος σε τούτο τον τόπο είναι γλέντι και γιορτή και φασαρία... και κρατάει μέρες.
Είδαμε σχετικές εικόνες και μπήκαμε στο πνεύμα της γιορτής. Πήραμε μια γεύση και μια ...μυρωδιά από τα γλυκά του γάμου και πιο συγκεκριμένα από τα αρώματα που κρύβονται μέσα στα παραδοσιακά γλυκά. Πιάσαμε, μυρίσαμε και κάποιοι δοκιμάσαμε... κανέλλα, κανελλογαρύφαλλο, ροδόνερο και μαστίχα. Οι αισθήσεις μας είχαν αφυπνιστεί...
Καιρός να μοιράσουμε τα προσκλητήρια του γάμου. Κι αν περιμένετε τυπωμένα χαρτιά και φακέλους, πέσατε έξω. Με το μπουκάλι το ρακί, την τσικουδιά ή το κρασί, γυρνάμε από σπίτι σε σπίτι φίλων και συγγενών, της νύφης και του γαμπρού, και αναγγέλλουμε το γεγονός, καλώντας τους στη χαρά μας. Ως καλεσμένοι ευχόμαστε "Η ώρα η καλή!" . Τελειώσαμε και με τα καλέσματα.
Καιρός να δούμε τα ρούχα της νύφης και του γαμπρού. Τα αγγίζουμε, νιώθουμε τις διαφορετικές υφές των υφασμάτων και των κεντημάτων και παρατηρούμε τα όμορφα σχέδια και χρώματα που έχουν. Πόσο διαφορετικά από τα σημερινά! Τι πλούσια και τι όμορφα που είναι! Όλα χειροποίητα, φτιαγμένα στον αργαλειό.
Παίζουμε και ακούμε τον ήχο από τα καμπανάκια που στολίζουν τον κεφαλοδεσμο της νύφης.
Βάζουμε στους ώμους τα κόκκινα μαντήλια που φορούν οι πιο κοντινές φίλες της νύφης και οι πιο κοντινοί φίλοι του γαμπρού και ... με χαρές και τραγούδια συνοδεύουμε τους μελλόνυμφους στην εκκλησία...
Φοράμε στο κεφάλι και τα παραδοσιακά στέφανα γάμου που φυλάσσονταν στους ναούς και έχουν στο κέντρο την Παναγία με το Χριστό ή κάποιο άλλο χριστιανικό σύμβολο. Είναι φτιαγμένα από μέταλλο και σμιλεμένα με εξαιρετική τέχνη.
Περάσαμε υπέροχα.Καιρός να γυρίσουμε στο παρόν. Το πρόγραμμα τελείωσε. Δεν τελείωσε όμως το ταξίδι. Την επομένη συνεχίζουμε στο σχολείο με αναπαράσταση σύγχρονου γάμου και βέβαια δεν παραλείπουμε να σας κρατάμε ενήμερους.
Ευχαριστούμε από καρδιάς το Μουσείο Μπενάκη και τις κυρίες Καρβουνάκη και Ζαμενοπούλου που μας μύησαν στον παραδοσιακό ελληνικό γάμο, αφυπνίζοντας όλες μας τις αισθήσεις. Για τους δικούς μας μαθητές, η πολυαισθητηριακή προσέγγιση είναι ίσως η πιο αποτελεσματική εκπαιδευτική μέθοδος, γιατί βοηθάει να γίνει η γνώση βίωμα, κινητοποιώντας το συναίσθημα.
