Στο πλαίσιο του προγράμματος «Οι 4 εποχές στην τέχνη», συνεργαζόμαστε με το 9ο Νηπιαγωγείο Περάματος και αξιοποιούμε το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Harvard Artful thinking και πιο συγκεκριμένα τη ρουτίνα σκέψης "Βλέπω...Σκέφτομαι...Αναρωτιέμαι".
Σε προηγούμενη δημοσίευση που κάναμε παρουσιάσαμε πολύ συνοπτικά κάποιους πίνακες ζωγραφικής που είχαν ως θεματική το χειμώνα (http://dim-eid-peram.att.sch.gr/autosch/web/index.php/drastiriotites/ekpaideftika-programmata/politistikon-thematon/246-oi-4-epoxes-stin-texni). Βασικός σκοπός είναι η αξιοποίηση της τέχνης στην νοητική ανάπτυξη και δημιουργικότητα των μαθητών.
Πέμπτη 23 Ιανουαρίου, 3η διδακτική ώρα: οι μαθητές του 9ου Νηπιαγωγείου Περάματος και η ανώτερη βαθμίδα του Ειδικού Δ.Σ. Περάματος, συναντιούνται στην αίθουσα με το διαδραστικό πίνακα. Χωρίς πολλή σκέψη επιλέγουμε από όλους τους πίνακας με θέμα το Χειμώνα, τον πίνακα του Νορβηγού καλλιτέχνη Edvard Munch «Νέο Χιόνι στη Λεωφόρο».
Στα παιδιά δεν αποκαλύπτουμε τίποτα, ούτε τον καλλιτέχνη, ούτε τον τίτλο του έργο. Αφήνουμε τις αισθήσεις τους να λειτουργήσουν. Μέσω ερωταποκρίσεων, εκμαιεύουμε… παρατηρήσεις, αιτιολογήσεις, συλλογισμούς, συλλογιστικές, ερωτήματα. Τα προτρέπουμε και τα παροτρύνουμε να λένε τη δική τους άποψη, χωρίς να επαναλαμβάνουν κάτι που ειπώθηκε από άλλον. Άρα πρέπει να ακούνε το συμμαθητή τους και να θυμούνται τι ειπώθηκε από τους συμμαθητές τους.
Διαπιστώσαμε ότι για τα παιδιά δεν ήταν τόσο εύκολο να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στο βλέπω, σκέφτομαι και αναρωτιέμαι και συχνά οι απαντήσεις αφορούσαν άλλη ερώτηση. Εμείς απλά ξαναθέταμε την ερώτηση ή διατυπώναμε κάπως διαφορετικά την πρόταση-ερώτηση των παιδιών. Στο τρίτο μέρος, η διατύπωση-σύνταξη της ερώτησης, τους δημιουργούσε τη μεγαλύτερη δυσκολία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθυνόμαστε, είναι προνήπια, νήπια και παιδιά με αντίστοιχη νοητική ηλικία. Επίσης διαπιστώσαμε ότι κάποια παιδιά στις σκέψεις και ερωτήσεις που διατύπωναν, προέβαλλαν δικές τους επιθυμίες, εμπειρίες και ... φόβους.
Ρωτήσαμε τα παιδιά αν τους άρεσε αυτό που κάναμε και απάντησαν θετικά με πολύ ενθουσιασμό. Συνεχίσαμε το πρόγραμμα πηγαίνοντας στην αίθουσα του κλειστού γυμναστηρίου. Κάναμε κύκλο και προσπαθήσαμε να θυμηθούμε όλοι τον πίνακα. Είπαμε το όνομα του ζωγράφου με διαφορετικούς τρόπους (χτυπώντας ρυθμικά τα χέρια, χτυπώντας ρυθμικά τα πόδια, μετρώντας τις συλλαβές...).
Γίναμε τα δέντρα του πίνακα, που τα κλαδιά τους φυσούσε ο αέρας. Αυτό μας έδωσε την ιδέα να αναπαραστήσουμε λεπτομερώς το έργο, όσο καλύτερα γίνεται. Σε κάθε δοκιμή, ακούγονταν και μια καινούργια ιδέα:
- να βάλουμε ένα πλαστικό, κόκκινο τσέρκι για ήλιο,
- χρειαζόμαστε σκουφάκια...
- τα παιδιά να είναι ένα μικρό και ένα μεγάλο.
- .......
Στο τέλος τραβήξαμε και ένα βίντεο. VIDEO_TABLEAU_VIVANT
Περάσαμε υπέροχα, μικροί και μεγάλοι. Το πρόγραμμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Θα συνεχιστεί στην επόμενη συνάντηση, την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου. Ευχαριστούμε τη νηπιαγωγό κα Μανοπούλου για τη συνεργασία, τις ιδέες και τον ενθουσιασμό της. Ευχαριστούμε και τους μαθητές του 9ου Νηπιαγωγείου Περάματος για την τιμή που μας κάνουν να επισκέπτονται τακτικά το σχολείο μας.
Δυο λόγια για το πρόγραμμα Artful Thinking ώστε να κατανοήσουμε το σκεπτικό που υπάρχει πίσω από τις δραστηριότητες που κάνουμε. Οι εικόνες που ακολουθούν (προσπαθήσαμε να αποδώσουμε τους όρους στα ελληνικά) αποτυπώνουν τους έξι τομείς νοητικών διαδικασιών γύρω από τους οποίους εκτυλίσσεται η παιδαγωγική-εκπαιδευτική διαδικασία (http://pzartfulthinking.org/?page_id=2).
Ξεκινάμε με ερεθίσματα οπτικά ή ακουστικά. Θέτοντας ερωτήσεις,δραστηριοποιούμε τις αισθήσεις και το συναίσθημα. Σταδιακά οδηγούνται οι μαθητές στην εμβάθυνση της ακέψης. Οι απαντήσεις τους καθορίζουν την πορεία της όλης διαδικασίας. {Όσοι καταλαβαίνουν αγγλικά, αξίζει να δουν το βίντεο http://www.pz.harvard.edu/resources/thinking-routines-video}